1918 yıl, 28 mayıs tarihinde Mehmet Emin Resulzadenin başçılığı altında Azerbaycan Halk Cumhuriyeti (1918-1920) yaranmıştır.
Doğunun ve İslam dünyasının ilk cumhuriyeti. Azerbaycan Halk Cumhuriyeti Türk ve İslam dünyasında ilk parlamentolu cumhuriyet ve ilk demokratik,hukuki ve dünyavi bir devlet numunesi idi. O dönem Azerbaycan hukumetinin başkanı da Fatali Han Hoyski idi.Milli Şura 10 gün Tifliste çalıştıktan sonra Genceye taşındı. Yalnız 1918 senesinin eylül ayında Türkiye ordusunun önderliği ile Bakü Taşnak Rus kuvvetlerinden temizlendiğinden sonra milli hükümet Genceden Baküye taşındı. Mustakil,hür,demokratik cumhuriyet kurmak maksadından vazgeçmeyen Azerbaycan Halk Cumhuriyeti 23 aylık yönetim döneminde halkın kendi mukadderatını tayin etmeye kadir olduğunu sergilemiştir. 1918 yılın 28 mayısında İstiklal beyannamesi kabul edildi. Azerbaycanın ilk parlamentosu ve hükümeti ile bir devlet oldu. Ülkenin sınır bütünlüyü tanındı,bayrağı,milli marşı yaratıldı,azerbaycan türkçesi devlet dili ilan edildi. Ordu kuruldu. Tahsil ve kültürün irelimesine özel dikkat ayrıldı. Azerbaycanın ilk universitesi açıldı,tahsil millileşti. Azerbaycan Halk Cumhuriyetitüm ülke vatandaşlarına aynı hukuku vererek ırkı,milli,dini ve sınfı beraberliği ortadan kaldırdı.
4 haziran 1918 de Azerbaycan Cumhuriyetini ilk resmi tanıyan devlet de Osmanlı Devleti olmuştur.
Azerbaycan Cumhuriyeti gergin bir siyasi ortamda 23 ay ayakta dura bildi. Mustakil Azerbaycan Cumhuriyeti daha iki yaşına dolmadan bolşeviklerin saldırısına maruz kalmış ve devredilmiştir. Sovetler Birliği Azerbaycanı mecburi şekilde kendi bünyesine aldı. Bolşevikler tarafından alınsa da istiklal ideolojisi yenilmedi ve 1991 de Sovetler Birliğinin dağımasıyla Azerbaycan yeniden hür bir devlet olduğunu,yeniden cumhuriyet olduğunu ilan etti.