Ailelerin çocuklarını yetiştirmek adına yaptıkları tüm yaklaşımlar çocuklarının ileride ki hayatını şekillendiriyor.
Etrafınızda; ‘Neden 100 değil de 90 aldın, benim oğlum sınıfın en iyisidir’ gibi yaklaşımlarda olan aileler hep vardır. Çocukları hep en başarılı olsun en iyi okullarda en yüksek puanları alsın gibi istekleri sürekli devam eder. Reem Nöropsikiyatri Kliniği’nden Nörolog Mehmet Yavuz, mükemmeliyetçi anne baba tutumunun çocuğun psikolojisini nasıl etkilediğini anlatıyor.
Çocuğunuzu kontrol altına almaktan vazgeçin
Her anne baba çocuğunun başarılı ve iyi bir kariyerinin olmasını ister ancak bunu yaparken her konuda çocuğunu öğrenci kimliği ile değerlendirir. Okul başarı oranına göre sevgi belirtileri gösterir. Sürekli aşırı beklenti söz konusudur. Bu da çocuğu hırslı, isyankar ve hep daha fazlasını isteyen birey haline getirebilir. Bu tutumdaki anne babalar geçmişlerinde yapamadıklarını çocukları üzerinde baskı kurarak yapmaya çalışırlar. Evde bir çok alanda çocuk için önceden kurallar belirlenmiştir ve o kuralları bozmak imkansızdır. Sınır geçildiği takdirde cezalar uygulanır. Bu çocuklar hayatı boyunca her alanda en iyisi olmak için bir yarış halindedirler. Onlar için sınavdan yüksek alıp aile fertleri tarafından takdir görmek sevgi belirtisidir.
Mükemmeliyetçi ebeveynler çocuklarının arkadaş seçimine dahil olmak isterler. Arkadaş olacağı kişilerin ailesi, görünümleri, eğitimi onlar için en önemli özelliklerdendir. Ancak belirledikleri kriterler doğrultusunda uygun olan kişilerle arkadaşlık kurmalarına izin verirler. Ebeveynler çocuğun kendi hayatını yapılandırmasının yolunu açmak yerine, ona bir hayat biçme ve bu hedefi tutturmaya çalışır. Bu hedefe ulaşmak için olumsuzluklarla karşılaşan çocuğu yalnız bırakmak yerine anne baba ipleri ele alıp, problemi çözmeyi tercih eder. Aksi bir durum olduğu takdirde eleştirilere ve yönlendirmelere maruz kalınmaktadır.
Yanlış yapmaya hakları yok mu?
Oysaki her çocuğun ilgi alanı başarı oranları farklıdır. Bir konuyu derste dinleyip anlayan da olabilir ya da o konu üzerine eve gelip test çözdükten sonra anlayanda. Çocuklara içlerinden gelmediği sürece zorla ders çalıştırmak ailelere bir kazanç sağlamaz. Aksine zorla çocuğun üzerinde baskı kurmaları onu ders çalışmaktan soğutabilir, isteği kaçabilir. Mükemmeliyetçi ailelerin çocukları sürekli kendilerini beceriksiz hisseder. Yaptıkları ile ne kadar başarılı olursa olsun karşı tarafta hep daha fazlası ve daha iyisine yönelik beklenti vardır. Yer aldığı basit aktivitelerde bile ya başarılı olamazsam kaygısını hep taşımaktadır.
Mükemmeliyetçi ailelerin genel özellikleri
Aşırı koruyucu,
Kuralcı,
Aşırı hassas,
Hataya asla izin vermezler,
Çocuğu üzerinden sohbet etmeyi severler çocuğunun başarısı tek konudur,
Çocuğa karşı kurallar belirlenir ve mutlaka uyması beklenir.
Bu tarz tutumlarla karşılaşan çocuk kendi içgüdüleri ile ailenin beklentileri arasında sıkışıp kalmaktadır. Yaşadığı iç çatışma, ailesine karşı sevgi ve nefret arası duygular beslemesine neden olmaktadır.
Mutlu ve başarılı çocuklar yetiştirmek isteyen ebeveynlerin en başta çocuklarını her koşulda sevdiğini göstermeleri gerekmektedir. Anne baba çocuğunun isteklerini dinlemeli ve kendini doğru ifade edebilmesi için onu desteklemelidir. Herhangi bir işi doğru yapamadıkları zaman azarlamak yerine yeniden denemesine imkan verilmelidir. Bırakın çocuğunuz kendi kendine yaparak başarıya ulaşsın.