Dijitalleşen bir dünyanın tam da merkezinde yaşıyoruz. Bilgisayar ve internet kullanımı, bilgiye ulaşma noktasında büyük bir kolaylık sağlasa da doğru kullanılmadığında psikolojik, ahlaki ve sosyal bazı sorunları da beraberinde getiriyor.
Sanal dünyanın özellikle de çocuklar üzerinde kontrol edilemez bir güce dönüştüğünü ifade eden Doğru Cevap Eğitim Kurumları Eğitim Koordinatörü Yusuf Yıldırım, ebeveynleri uyarıyor.
Çocuklarınız arkadaşları yerine bilgisayarı seçiyorsa…
Ebeveynler için bilgisayar ve internet kullanımı, çocuklarına yeni ve eğlenceli öğrenme imkanları sunduğu için cazip gelmektedir. Ancak internet siteleri ve uygulamalar tamamen kontrol altında tutulabilen, her daim eğitici amaçlara odaklamış durumda değildir. Bu sanal dünyada oyunlar, videolar ve aynı zamanda ahlaki ve psikolojik açıdan zarar verici mesaj içeren programlar yer almaktadır. İnternet sitelerindeki bazı oyunlar ya da videolar, çocukların okul ve okul dışı yaşamlarında sosyalleşme aracı olarak kullandıkları birer malzemeye dönüşebilmektedir. Oysa sanal ortamlar gerçek bir sosyalleşme aracı değildir, aksine yalnızlaştırır. Bu sebeple çocuklarınız arkadaşlarını değil bilgisayarı tercih ediyorsa, müdahale zamanı gelmiş demektir.
Günde 4 saatten fazla bilgisayar kullanımına dikkat!
Tanım olarak ‘Bilgisayar/İnternet bağımlılığı’ internetin aşırı kullanılması isteğinin önüne geçilememesi, internete bağlı olmadan geçen zamanın önemini yitirmesi, yoksun kalındığında ise aşırı sinirlilik hali ve saldırgan olunması olarak karakterize edilmektedir. AB araştırmasında, günde 4 saatten fazla sanal alemde sörf yapan kişilerde tıpkı kumar bağımlılarında olduğu gibi, beyinde insanın kendisini iyi hissetmesini sağlayan adrenalin benzeri bir kimyasal olan dopamin birikmesi meydana geldiği tespit edilmiştir.
Aile ve sosyal ilişkiler bozuluyor
İnternet ya da oyun bağımlısı olan çocuk, okulda bilgisayarla ilgili hayaller kurar. Sanal dünyayı gerçek dünyadaki ilişkilere tercih eder. Bilgisayar tutkunluğu nedeniyle çevreden eleştiri ve uyarılar alır. İstediği halde bilgisayara olan ilgisini sonlandıramaz ve ayrı kalamaz. Bilgisayardan ayrı kaldığında sinirli ve mutsuz bir ruh haline bürünür. Bu durum çocuğun aile içi ilişkileri ve sosyal ilişkilerini olumsuz yönde etkiler. İnternet bağımlısı çocuk, asosyal, öfke kontrolü olmayan, gerçek ilişkiler kuramayan bir bireye dönüşür.
Okul performansını olumsuz etkiliyor
İnternet teknolojisini kullanan öğrencilerin, kullanmayanlara göre daha aktif, yaratıcı ve sosyal oldukları yönündeki savunmalar yanlış çıkmıştır. Aksine internet kullanan öğrencilerin çoğu; derslerde performans sergilemeyen, ders dışı etkinliklerde yer almayan, bilimsel araştırmalarda bulunmayan, kendini geliştirmeyen, aile bireyleri ve akran gruplarıyla sağlıklı bir iletişim kuramayan ve toplumdan soyutlanmış bir psiko-sosyolojik görüntü vermiştir.
İnternet ve bilgisayar bağımlılığından nasıl kurtulabilir?
Çocuğun internet bağımlılığından kurtulmasını sağlamak için atılması gereken ilk adım, günlük internet kullanım saatlerini belirlemek ve bu kuralı tutarlı biçimde uygulanmaktır. Çoğu çocuğun internet bağımlısı olma nedeni evde bu konuda tam bir tutarlılık içinde uygulanan kuralların olmayışıdır. Bazı anne-babalar, küçük yaştaki çocukları susturmak veya oyalamak için telefon, tablet, bilgisayar gibi araçları vererek yanlış bir davranışa yönlendirmektedir. Bu alışkanlık, ilerleyen yıllarda önü alınması çok zor bir bağımlılığa dönüşmektedir.
Alternatifler yaratın!
Çocuğunuza, internet ya da bilgisayar kadar eğlenceli ortamlar oluşturun. Yapılan birçok araştırma; evde birlikte oynanan ve çocukların enerjisine yönelik oyunların internet ya da bilgisayar oyunlarından daha eğlenceli bulunduğunu ortaya koymuştur. Bu konuda ümitsiz olmayın. Çocuğunuzla birlikte daha kaliteli ve eğlenceli zaman geçirmeye özen gösterin.
Uzman desteğine başvurun
Tüm bu önlemlere rağmen istenilen düzeyde yol alamazsanız mutlaka bir uzman desteği alınız. Bu çoğu kez ailelerin başvurmak durumunda kaldığı bir seçenektir. Ev içinde defalarca çiğnenen kurallar, seviyesi doğru ayarlanmamış ilişkiler nedeniyle profesyonel desteğin gerektiği durumlar oldukça fazladır. Çocuğunuzun giderek hem sağlıksız, hem de psikolojik ve sosyal yönden kötüye gitmesine sebep olan bu olumsuz durumdan kurtulmak için uzman desteği almakta tereddüt etmeyin.