Tüm gün gülümsemek zorunda olduğunuz bir mesleğe sahipseniz, kötü bir haberimiz var; depresyona meyilli olabilirsiniz.
Japonya’da bulunan Osaka Üniversitesi’nde psikiyatri dersleri veren Profesör Makoto Natsume, bir grup kadın hastada bir tuhaflık fark ediyor. Bu hastalar, başlarına gelen en korkunç ve üzücü deneyimleri anlatırken gülümsemeden duramıyor. İşin enteresan tarafı, Profesör neden gülümsediklerini sorduğunda, hastalar bunun farkında olmadıklarını söylüyor. Gruptaki kadınların ortak noktası hizmet sektöründe çalışıyor olmaları ve işleri gereği gün boyunca gülümsemek zorunda olmaları. Sorun işte tam da burada başlıyor.
Buna mesleki deformasyon da diyebiliriz. Ne yaşadıklarını ya da o an nasıl hissettiklerini önemsemeden, işleri gereği duygularını bastırmak zorunda kalan bu kadınlar, sıkıntılarını gülümsemelerinin ardına gizlemeyi başarsalar da bu duygular hayatlarının bir noktasında patlak veriyor. İşten çıktıktan sonra ve hatta uygunsuz ortamlarda bile farkında olmadan gülümsemeleri onları sıkıntılı pozisyonlara sokabiliyor. Tıpkı dertlerini anlatırken farkında olmadan gülümsüyor olmaları gibi.
Profesör Natsume, bu sendroma “Gülümseme Maskesi Sendromu” adını veriyor. İçinizden gelmediği halde, nasıl hissettiğinizden bağımsız devamlı gülümsemek ruh sağlığınızı olumsuz etkiliyor. Duyguları bastırmanın sebep olduğu stres ve anksiyeteyi uzun vadede depresyon takip ediyor. Gülümsemenin psikolojimizi bozacağını kim bilebilirdi?
Gülümseme Zorunluluğu
Japon hizmet sektöründe, gülümsemek en önemli kriterlerden biri. Müşteri memnuniyetini sağlamak ve samimi iletişim kurabilmek adına özellikle kadınlardan güler yüz bekleniyor. Natsume, kadınların Japonya’da işe kabul edilmelerinin ve sonrasında da işten atılmamalarının altında ne kadar gülümsediklerinin yattığını öne sürüyor.
Türkiye’deki hizmet sektörü birçok ülkeye göre son derece müşteri odaklı. Bir restorana girdiğinizde masaya oturur oturmaz, mönü getiren, sipariş almak için gözünüzün içine bakan ve her şeyi hızlı hızlı servis eden garsonlarımız mevcut. Hepsi gülümsemese de, birçoğu müşterileriyle samimi ilişkiler kurmayı seviyor. Bunu yaparken de hissettiklerini saklamaları gerekiyor.
İşyerinde kendinizi düşünün. Mutsuz olduğunuz günlerde girmek zorunda olduğunuz toplantıları ya da ekibinize yapmanız gereken sunumları… Karşı tarafı etkilemek için enerjinizi yüksek tutmanız ve pozitif tavırlar sergilemeniz gerekiyor. Profesyonel hayatta aileniz ya da sevgilinizle ettiğiniz kavgayı, maddi sıkıntılarınızı, taşınma ya da evlenme telaşınızı işinize yansıtma lüksünüz yok. Ne yazık ki, kurumsal hayatın kuralı bu. Hal böyle olunca, yüzümüze taktığımız sahte gülümsemelere ayak uydurmak durumunda kalıyoruz ve gün sonunda kendimizi bitkin hissediyoruz. Bastırmak zorunda olduğumuz duygularımız, söylemek isteyip içimizde tuttuklarımız bize yük oluyor. Bunu sürekli yapmak durumunda kaldığımızda ise, depresif bir ruh haline girebiliyoruz.
Yapmanız gereken gülümsemeyi tamamen kesmek değil tabii ki de. Gülümsemenin iş görüşmelerinde dahi önünüzü açtığını düşünecek olursak, kusursuz gülüşünüzü ihtiyacınız olduğunda göstermekten çekinmemelisiniz. Fakat mecbur olmadığınız ve size fayda sağlamayacağı anlarda, hissettiğiniz gibi davranın. Kimse devamlı mutlu görünmek zorunda değil.