Salgınla mücadelede 1 Haziran sonrası hayata geçirilen kapsamlı normalleşme adımlarıyla birlikte aylar sonra sokağa çıkan vatandaşlar maskeyi, sosyal mesafeyi unuttu. Parklar, sahiller, meydanlar ve toplu taşımadaki kalabalık görüntülerdeki ihmal, günlük tabloya yansıdı. ‘Kovid eğrisi’ yukarı doğru tırmanırken, vaka sayısı bin 500’e dayandı. 29 Mayıs’ın ardından iki hafta sonra günlük vaka sayısı bin barajını aşarken, 14 Haziran’da 24 saatte bin 562 kişi virüse yakalandı. En son 17 Mayıs’ta bin 368 vaka tespit edilmişti. “Kontrollü sosyal hayat, maske ve mesafe” ifadesinin yer aldığı fotoğrafı Twitter hesabından paylaşan Sağlık Bakanı Fahretti Koca “Dünkü vaka tablomuz, salgının ciddiyetini koruduğu gerçeğiyle hepimizi yüzleştirdi. İyileşen hasta sayımız yeni vaka sayısının altına düştü. Yoğun bakıma ve solunum cihazına ihtiyaç artıyor: Hedeften uzaklaşıyoruz. En zayıf noktamız, tedbirsiz iyimserlik. Kontrollü sosyal hayat dönemine yarın tam olarak geçelim” uyarısında bulundu. Koca, vatandaşlardaki temasa dikkat çekerek “Virüs, bazı dış yüzeylerde bir süre canlı kalıyor. Virüs bulunan bir yüzeye elinizle dokunduğunuzda, elin ağız ve burunla teması hastalığa yol açar. Mesafe kuralına uymayıp, bir de el sıkışırsak virüse fırsat tanımış oluruz. Tokalaşmayalım. Bugünlerde dostça olan tokalaşmamaktır” ifadesiyle uyarılarını sürdürdü. Bilim Kurulu’ndan da artan vaka sayılarına ilişkin peş peşe değerlendirmeler geldi.
‘HASTALIĞI GEÇİRENLER DE TEDBİRLİ OLSUN’
Prof. Dr. Serhat Ünal “Koronavirüsü geçirmiş kişilerde antikor da oluşmuşsa koruyuculuğunun yani bir daha hasta olmama ihtimalinin çok yüksek olduğunu düşünüyoruz. Ama geçirenler de geçirmemişler gibi tedbirli davranmak zorundalar. Bu koruyuculuk ne kadar devam ediyor; henüz bundan da çok emin değiliz” dedi. Ünal, şu anda birinci dalga sırasında vaka sayılarında oynamaların olabileceğini kaydederek “Bizde hava soğuyunca yeniden kuzey yarım küreye gelirse eğer kasım-aralık ayında belki o zaman ciddi bir yükseliş olabilir. ‘Kuzey yarım kürede yeniden ikinci bir dalga şeklinde’ diye ben onu anlıyorum. Ama şu anda Türkiye’de oynamalar, birinci dalganın alt oynamaları. Bazı illerde maalesef oluyor. Nüfusu daha az olan yerlerde 100-200 vaka çıkınca büyük oranlara neden oluyor” diye konuştu.
‘YASAKLAR GERİ GELEBİLİR’
Bilim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Tevfik Özlü de “Bu bir uyandırma alarmı. ‘Bana bir şey olmaz’ demeyin. Herkese olan size de olabilir. Siz de herkes gibisiniz. Hiçbirimiz güvende değiliz” uyarısında bulundu. “Bugünkü rakamlar bize alarm çalıyor şu anda. Tekrar eskiye dönebiliriz, yasaklar gelebilir, her şey geriye dönebilir diye bizi uyarıyor” ifadelerini kullanan Özlü, şu değerlendirmeyi yaptı: “İki gündür günlük olgu sayımızda artış var. ‘Salgın bitti, tehlike geçti, eski günlere döndük’ gibi davranmaya devam edemeyiz. Virüs tedbirsizliği affetmiyor. Salgın kaldığı yerden devam etmek etmek için fırsat kolluyor. Bazılarımızın tedbirsizliğinin faturasını hepimiz ödüyoruz. Bu mücadeleyi hep birlikte yürütmek zorundayız. Nişan, söz, sünnet, taziye, asker uğurlama gibi törelerimizi eskisi gibi değil; maske, mesafe ve hijyen kurallarına uygun olarak ve yeni normlara göre yapalım. Maske, mesafe ve hijyen kuralına riayet etseydik, bugün rakamlar bu düzeyin çok altına inmiş olabilirdi. Ve daha güvenli günlere ulaşmış olurduk. Ama maalesef bazı dikkatsizlikler, tedbirsizlikler, umursamazlık, her şey bitmiş gibi bir algının oluşması bu duraklamaya, gecikmeye neden oluyor. Tabi hepimiz bu rakamları her gün endişeyle izliyoruz. Bu artış böyle devam ederse işler kontrolden çıkabilir. Buna müdahale gerekebilir.”
VİRÜSE DAVET ‘HIZ KESMİYOR’
Günlük vaka sayısındaki büyük artışa rağmen sosyal hareketlilik devam etti. Mesafenin hiçe sayıldığı, maskenin aksesuvar olduğu meydanlardaki kalabalıklar hastalığa davetiye çıkardı. İstanbul Taksim Meydanı’nda 50 kişilik bir grup müzik eşliğinde dans etti. İzmir Kordonboyu’nda da çok sayıda vatandaş çimlerde piknik yaptı. Kısıtlamasız ikinci hafta sonunda Moda ve Caddebostan Sahili’nde yoğunluk yaşandı. Polis ekipleri, sahilde spor yapanları uyardı. Daha sakin bir gün geçirmek isteyenler Adalar’ın yolunu tuttu ancak Kabataş İskelesi’nde de az da olsa kalabalık gözlendi.
‘2020 SONUNA KADAR MASKE TAKACAĞIZ’
Bilim Kurulu üyesi Prof. Dr. Levent Yamanel ‘’Şu an çok ciddi aşı çalışmaları yapılıyor. Fakat aşı çalışmaları 1-1,5 sene sürüyor. Buna bağlı olarak en baştan beri süreci de hesaplarsak eğer bu yılın sonuna kadar maske takacağımızı öngörebiliriz” dedi. ‘Yalancı özgüven’in oluşmaması için eldiven takmayı önermediklerini ifade eden Yamanel “Marketlerde temasta bulunduktan sonra özellikle elimizi yüzümüze mutlaka götürmememiz gerekiyor” uyarısında bulundu. Vatandaşa tedbirler konusunda gevşememe uyarısında bulunan Yamanel “Ülkemizde ve dünyada henüz virüs sonlanmadı. Virüs sonlanana kadar mutlaka yeni normale alışmamız gerekiyor. Kontrollü sosyal hayat kurallarını unutmamalıyız. Bunların olmazsa olmazı maske takmak, maskeyle birlikte sosyal mesafeye uymak, el hijyenine ve diğer temizlik tedbirlerini uygulamamız gerekiyor” diye konuştu.