Modern çağın kaçınılmaz problemlerinden biri de stres. Stresin ekseninde şekillenen kapana kısılmış bir dünya ve bu dünyanın çıkış kapısı olarak gördüğümüzü yemekler.
Eğer siz de problemlerinizle başa çıkamadığınızda kendinizi buzdolabının başında buluyorsanız sebebi duygusal yeme bozukluğu olabilir. Avrasya Hastanesi’nden Beslenme ve Diyet Uzmanı Dr. Seda Dursun, konuyla ilgili bilgileri sizler için anlattı.
Duygusal yeme bozukluğu nedir?
Kişinin; özellikle de olumsuz olaylar yaşadığı durumlarda, depresyon dönemlerinde ve yüksek stres anlarında bu durumu tersine çevirmek amacıyla gıda tüketimine yönelmesidir. Duygusal yeme bozukluğu, psikolojik temelde baş etme mekanizmasının yetersiz kalması, öğrenilmiş davranışlar gibi birçok neden yatmaktadır.
Bu belirtiler duygusal yeme bozukluğuna işaret ediyor
- Aç değilken yemek,
- Kısa zaman dilimlerinde çok fazla yemek,
- Gizli olarak yemek,
- Mutsuz veya öfkeli durumlarda yemek,
- Yemek yedikten sonra mutlu hissetmek,
Amaç doymak mı, kaçmak mı?
Her üzüntü anında kendinizi buzdolabı başında buluyorsanız bunun sebebi duygusal yeme bozukluğu olabilir. Duygusal yeme bozukluğu olan kişiler genellikle kendilerini kapana kısılmış hissettiklerinde ya da sorunlarla baş edemeyeceklerini düşündükleri anda buzdolabına sığınırlar. Hemen tüketilen şekerli, yağlı ve unlu yiyecekleri tercih etme şeklinde kendini gösteren duygusal yemek ataklarına karşı koyamaz ve doysalar bile yemek yemeye devam ederler.
Duygusal yeme bozukluğunu tetikleyen dürtü doyma dürtüsü değildir. Yukarıda da bahsettiğimiz gibi çözümlenemeyen duygu ve durumlardır. Asıl sebebin bir şey yeme isteği olduğu duygusal yeme bozukluğunda kişi sürekli ağzında bir şeyler yeme isteği hisseder. Kişi yediği yiyeceğin tadına dahi varamaz. Öyle ki; bir iki derken koca bir paket cipsi, koca bir tencere yemeği, bir dilim yerim diye düşündüğü pastanın hepsini yerken bulurlar kendilerini…
Zamanla obeziteye dönüşebilir
Duygusal yeme bozukluğu olan kişiler oldukça baskın gelen yemek yeme isteklerine çoğu zaman karşı koyamadıkları için hızla kilo alırlar. Hatta bu durum öyle ciddi bir hal alır ki obeziteye kadar götürür. Yani önemsediğiniz buzdolabı ziyaretleri kilo problemlerinden kalp ve damar sağlığına kadar önlenemez sonuçlara yol açabilir. Bu durumun önüne geçmek ve olası obezite sorununu ortadan kaldırmak ise sizin elinizdedir.
Çözüm, yeme dürtüsünü tetikleyen duyguları keşfetmek
Duygusal yemeyi doğrudan hedef alan duyguları keşfedecek bunların üzerine gidecek psikoterapi çalışmalarına katılmak önemli bir çözüm yoludur. Bu terapilerde amaç, bu duygulara dair farkındalığı arttırmak, mutsuzluk, sosyal yalnızlık, öğrenilmiş ve kodlanmış davranışları yıkmaktır.
Bir diğer yöntem ise; yemek yeme dürtüsüne sebep olan duygularla kendi başınıza yüzleşmek ve her defasında kaçmaktansa bu sefer bu korkularla yüzleşmektir. Eğer yalnız olduğunuzu düşünüyor ve kendinizi yemeğe veriyorsanız, sosyalleşecek bir aktivite bulun. Dışarı çıkıp, arkadaşlarınızla vakit geçirin. Mutsuz olduğunuzu düşünüyorsanız sizi mutlu edecek şeylerin bir listesini yapın. En önemlisi de bu listede yazılanları yapmak için cesaretli olun!
Duygusal yeme bozukluğunu yenmek için…
- Yemek yeme isteği geldiği an çay, su ya da bitki çayları içmek bu isteği bastırabilir. Ancak kişinin bu durumu alışkanlık haline getirmesi ve pes etmemesi gerekir.
- Atıştırmalık olarak sağlıklı yiyecekler tercih edilmeli, fast food gibi yağlı ve sağlıksız yiyeceklerden uzak durulmalıdır.
- Kafeinli, gazlı ve şekerli içeceklerden uzak durulmalıdır.
- Düzenli bir beslenme programı oluşturarak, bu programın dışına çıkılmamalıdır.
- Yemek yeme rutini atlanmamalı, öğünlerin dışında yemek yenmemelidir.
- Eğer yemek yeme atakları çok fazla bastırırsa sağlıklı atıştırmalıklar tercih edilmelidir.